Arpacık

Arpacıklar ve şalazyonlar (iltihaplı göz kapağı kisti) göz kapağının üzerinde ya da kenarında oluşan şişliklerdir. Ağrılı ya da rahatsız edici olabilirler. Bu şişlikler çoğunlukla tedavi edilmeden kendiliğinden yok olurlar.

Arpacık, göz kapağında ağrılı şişliğe neden olan bir enfeksiyondur. Arpacık çoğunlukla göz kapağının kenarında oluşur. Göz kapağının içinde oluştuğunda buna göz kapağı bezi iltihabı (iç arpacık) denir.

Şalazyon göz kapağında meydana gelen şişliktir. Şalazyon arpacığa benzer ancak genellikle daha büyük, sert  ve ağrısız olurlar.

Arpacık ve şalazyon, göz kapağı iltihabına yol açan yaygın bir sorun olan blefarit ile ilişkili olabilir.

Arpacık ve Şalazyonun Oluşma Sebebi Nedir?

Arpacığın oluşumuna bakteriyel bir enfeksiyon yol açar. Bakteri genelde kirpik kökünde (folikül) gelişir. Göz kapağı bezi iltihabı ise göz kapağının içindeki ufak yağ bezlerinde oluşan enfeksiyondan kaynaklanır.

Şalazyon göz kapağındaki yaz bezleri tıkandığında oluşur. Eğer göz kapağı bezi iltihabı akmaz ya da iyileşmezse, bu şalazyona dönüşebilir.

Belirtileri nelerdir?

Arpacık genellikle göz kapağı üzerinde bir sivilce gibi görünen kırmızı bir şişlik ile başlar.

- Arpacık büyüdükçe göz kapağı şişmeye ve ağrılı olmaya başlar, ayrıca gözde sulanma olabilir.
- Arpacıkların çoğu, patlayıp akmasından üç gün önce şişer.
- Arpacıklar genelde bir hafta içinde iyileşirler.

Şalazyon, gözkapağı derisinin altında sert bir şişlik ya da kist biçiminde oluşur.

- Şalazyon arpacığa nazaran daha yavaş büyür. Eğer yeterince büyürse görüşü engelleyebilir.
- İltihap ve şişlik yayılıp göz çevresini kaplayabilir.
- Şalazyon 1 aydan uzun sürmüşse operasyonla boşaltılır.

Arpacık ya da Şalazyon Nasıl Teşhis Edilir?

Doktor, göz kapağını dikkatle muayene ederek arpacık ya da şalazyon teşhisi koyacaktır.  Arpacık ile şalazyon arasındaki farkı ayırt etmek zor olabilir. Eğer göz kapağının içinde sert bir şişlik varsa, doktor muhtemelen şalazyon tanısı koyacaktır.

Nasıl Tedavi Edilir?

- Gözünüze günde 3 ila 6 kere ılık ve ıslak kompres uygulayın. Bu genellikle arpacık ve şalazyonun daha hızlı iyileşmesine yardım eder.
- Kompres tıkalı olan gözeneği açmaya da yardımcı olabilir, böylece iltihap akacak ve iyileşmeye başlayacaktır.  
- Reçetesiz ilaçlar da kullanılabilir. Merhem, solüsyon (Bausch ve Lomb Göz Banyosu gibi)  veya ilaçlı pedler (Lid-Care) kullanmayı deneyin.
- Kendi kendine açılmasını bekleyin. Arpacığı ya da şalazyonu sıkarak patlatmayın.
- Arpacık ya da şalazyon iyileşene kadar göz makyajı yapmayın veya kontakt lens kullanmayın.

Eğer bunlarla  arpacık iyileşmiyorsa doktorunuza başvurun. Bu durumda reçeteli antibiyotik göz merhemi ya da göz damlası kullanmanız gerekebilir. Enfeksiyon göz kapağına ya da göz çevresine yayılmış ise ağızdan antibiyotik  de almanız gerekebilir.

Eğer arpacık ya da şalazyon çok büyürse, iltihabın akıp iyileşebilmesi için doktorunuz o bölgeyi delebilir (neşterle kesebilir). Bunu kendi başınıza yapmayı denemeyin.

Arpacık ya da Şalazyon Oluşumunu Nasıl Önleyebilirsiniz?

Arpacık ve şalazyon oluşumunu önlemek için;

- Gözlerinizi ovuşturmayın. Bu gözlerinizi tahriş ederek bakteri almasına yol açabilir. Eğer gözünüze dokunmanız gerekiyorsa önce ellerinizi yıkayın.
- Her 6 ayda bir, makyaj malzemelerinizi, özellikle de kullandığınız maskarayı değiştirin. Bakteriler makyaj malzemelerinde çoğalabilirler.
- Göz kapağınızda oluşan her hangi bir iltihabı ya da enfeksiyonu vakit geçirmeden tedavi edin. Eğer gözlerinizde sık sık arpacık ya da şalazyon oluşuyorsa, ılık suya az bir miktar bebek şampuanı karıştırın ve gözlerinizi düzenli olarak bu karışımla yıkayın.